DSM یا DTM؟ تفاوت در چیست؟
محصولات ارتفاعی یکی از پرکاربردترین محصولات مکانی هستند. این محصولات، انواع متعددی دارند که از قضا در ساختارهای داده متنوعی(رستر و بردار) هم تولید میشوند. DSM و DTM دو مورد از رایجترین محصولات ارتفاعی هستند که کاربردهای متنوعی هم دارند. از هیدرولوژی گرفته تا صنعت مخابرات!. البته محصولات ارتفاعی دیگری هم هستند که کمتر اسم آنها را شنیدیم؛ مثل BHM و CHM که البته اینجا تصمیم ندارم راجع به این محصولات صحبت کنم.
محصولات ارتفاعی از روشهای مختلفی تولید میشوند. انتخاب روش مناسب و بهینه، بستگی داره به الزامات و شرایط پروژه. قطعا یکی از مهمترین الزامات برای هر پروژهای هم موضوع جذاب هزینههاست. پردازش تصاویر ماهوارهای، یکی از این روشهایی است که امروزه، به دلیل ویژگیهای مختلفی که دارد، مورد توجه و اقبال بیشتری قرار گرفته. مثلا از امتیازات این روش، امکان اخذ (تقریبا) همزمان داده، از مناطق وسیع هست. علاوه بر این در دهه اخیر، ماهوارههای متعددی از کشورهای مختلف (ایالات متحده، فرانسه، چین، هند، کرهجنوبی و …) در مدار قرار گرفتند که دادههای مناسبی را با هدف تولید محصولات ارتفاعی اخذ میکنند. این پیشرفتها در کنار ماموریتهای فضایی پیشرو، آینده روشنی را برای این دسته از روشها ترسیم میکنند.
محصول DSM اولین حلقه از زنجیره محصولات ارتفاعی هست. DSM، مدلی از رویه سطح در اختیار ما قرار میدهد. اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم، DSM را میتوانیم مدلی 2/5 بعدی از سطح زمین و عوارض روی آن معرفی کنیم. طبعا در مناطق گوناگون مخصوصا مناطق شهری، درصدی از سطح زمین توسط عوارض مختلف (از جمله ساختمانها و پوشش گیاهی) پوشیده شده. اما گاهی ما تمایل داریم که رویه ای را داشته باشیم که عاری از عوارض مذکور باشد. مثلا در مناطق شهری، به گونه ای باشد که انگار هنوز شهری ساخته نشده است!. به این سطح اصطلاحا Terrain هم میگویند. چنین رویه ای را DTM مینامیم. برای رسیدن به DTM باید از DSM عبور کنیم و آن را پردازش کنیم. یعنی اینکه با تکنیک هایی عوارض روی زمین را فیلتر کنیم و احیانا در صورت نیاز با تکنیک های دیگر آن نویزهای موجود رویه را برطرف سازیم.
شکل زیر میتواند تکمیل کننده خوبی برای توضیحات بالا باشد. البته این را هم باید بگویم علاوه بر DSM و DTM، اصطلاح دیگری وجود داره به نام DEM. اما این واژه معنایی کلی داره و هم DSM را در بر بگیره و هم DTM را.
